Intellectueel Eigendom, Merken

Wanneer kan ik de merk symbolen ® of ™ achter mijn merk plaatsen?

3 juni 2021

Frits van Houtum

Merk symbolen ® of ™ worden veel gebruikt door bedrijven naast hun logo in een poging te voorkomen dat andere bedrijven het kopiëren. Maar wanneer mogen bedrijven deze symbolen in hun merk gebruiken? Zijn bedrijven verplicht om de merk symbolen ® of ™ te gebruiken, of zijn ze slechts optioneel?

De symbolen

We geven u graag inzicht in hoe deze symbolen kunnen worden gebruikt binnen de Europese Unie (inclusief het Verenigd Koninkrijk) en de Verenigde Staten.

Hieronder volgt een kort overzicht van de symbolen:

™ wordt gebruikt voor een merk dat nog niet is geregistreerd.
® wordt gebruikt voor een merk dat geregistreerd is.
℠ wordt gebruikt voor een dienstmerk dat nog niet is geregistreerd (Verenigde Staten).
© wordt gebruikt om aan te geven dat een bepaald non-audiowerk auteursrechtelijk is beschermd.
℗ wordt gebruikt om aan te geven dat een bepaald audiowerk auteursrechtelijk beschermd is.

™-symbool

“TM” staat voor “trademarks”; dit symbool is populair in de Verenigde Staten en Australië, maar wordt in de meeste landen van de EU relatief weinig gebruikt. Het wordt meestal gebruikt op merken die nog niet als zodanig zijn geregistreerd. Bovendien heeft dit symbool geen wettelijke status binnen de Verenigde Staten noch de Europese Unie. Enkele Duitse rechtbanken hebben echter bepaald dat dit symbool moet worden gebruikt in combinatie met een geregistreerd merk.

®-symbool

Dit symbool betekent dat het merk is gedeponeerd, aangezien de R in de ® staat voor ‘registered’. De claims die verbonden zijn aan het ®-symbool zijn dus veel sterker dan de claims die verbonden zijn aan het ™-symbool. Het is echter niet verplicht om dit symbool binnen de Europese Unie te gebruiken, aangezien het geen officiële juridische status heeft. Het symbool mag alleen worden gebruikt wanneer het merk is ingeschreven. In het grootste deel van Europa bestaat het risico dat het gebruik van het ®-symbool bij merken die niet zijn geregistreerd, in strijd is met de regels inzake misleidende reclames. Bedrijven moeten er dus zeker van zijn dat hun merk is geregistreerd alvorens zij besluiten het symbool te gebruiken. In tegenstelling tot de Europese Unie zijn merkhouders verplicht het ®-symbool te gebruiken als zij schadevergoeding willen eisen in een inbreukzaak in de Verenigde Staten, aangezien het symbool daar een officiële wettelijke status heeft.

℠-symbool

Dit symbool wordt gebruikt voor een niet-geregistreerd dienstmerk, dat wordt gebruikt om diensten te promoten in plaats van goederen. Dit teken wordt over het algemeen in de Verenigde Staten gebruikt en zelden in de Europese Unie. Het ℠-symbool heeft geen wettelijke status binnen de Europese Unie of in de Verenigde Staten. Als het dienstmerk is geregistreerd, dan wordt het ®-symbool gebruikt.

©-symbool

Dit symbool wordt niet in verband gebracht met merken, maar met het auteursrecht. Het betekent dat een bepaald werk door het auteursrecht wordt beschermd, en niet zonder beperkingen mag worden gekopieerd of gebruikt. Handelsmerken kunnen echter ook door het auteursrecht worden beschermd, en intellectuele eigendomsrechten kunnen elkaar in bepaalde gevallen overlappen. Dit symbool is niet verplicht binnen de Europese Unie, aangezien het niet is gecodificeerd in een EU-wet. Toch kan dit symbool in Europa facultatief worden gebruikt om derden ervan in kennis te stellen dat een bepaald werk door het auteursrecht wordt beschermd. Dit symbool kan worden gebruikt om aan te geven dat de auteur binnen de Europese Unie het auteursrecht op het betrokken werk verkrijgt. Het ©-symbool werd echter voor het eerst beschreven door de oude Universele Auteursrechtconventie, die aangaf dat de auteur een kennisgeving van auteursrecht heeft ingediend voor landen die niet tot de Berner Conventie waren toegetreden, zoals de Verenigde Staten tot 1989. Ook al is deze copyrightvermelding niet vereist in de Verenigde Staten, toch heeft ze bewijskracht aangezien de overtreders van het auteursrecht zich niet kunnen beroepen op een onschuldige inbreuk als verdediging om hun schade te beperken voor werken waarop het ©-symbool staat.

℗-symbool

Dit symbool wordt ook geassocieerd met auteursrechten in plaats van merken. Het verschil met het ©-symbool is dat het ℗-symbool wordt gebruikt voor audiowerken, aangezien de “P” in ℗ staat voor “phonogram”. Deze geluidsopnamen hebben een ander auteursrecht dan dat van het onderliggende werk. Het werd ingevoerd door het Verdrag van Rome inzake de bescherming van uitvoerende kunstenaars, producenten van fonogrammen en omroeporganisaties. Historisch werd dit symbool gebruikt om aan te geven dat de wettelijke formaliteiten waren vervuld om producenten of uitvoerende kunstenaars van fonogrammen auteursrechtelijke bescherming op hun fonogrammen te verlenen. Dergelijke formaliteiten bestaan niet in de Europese Unie, aangezien producenten van fonogrammen auteursrecht verkrijgen op fonogrammen vanaf het moment dat zij worden geproduceerd. Dit betekent dat het gebruik van dit symbool in de Europese Unie niet verplicht is. In de Verenigde Staten is dit symbool niet verplicht om auteursrechtelijke bescherming op fonogrammen te verkrijgen. Het heeft echter wel bewijskracht, aangezien inbreukmakers op het auteursrecht zich niet kunnen beroepen op een onschuldige inbreuk als verweer om hun schade te beperken voor werken waarop het ℗-symbool is aangebracht. Het kan dus worden aanbevolen om dit symbool op fonografische werken te gebruiken in combinatie met de andere wettelijke vereisten.

Kortom

Belangrijkste punten om hieruit mee te nemen:

Het ™-symbool staat voor “trademarks”.
Het ®-symbool heeft in de Verenigde Staten een officiële wettelijke status.
Het ℠-symbool wordt gebruikt voor een niet-geregistreerd dienstmerk (VS).
Het ℗-symbool wordt gebruikt voor het auteursrecht, specifiek audiowerken.

Gebruik de symbolen op de correcte wijze. Bij twijfel over of u de merk symbolen ® of ™ kunt gebruiken, neem contact op met een van onze adviseurs.